Οι Εστιακές ή Περιοχικές Θεραπείες αποτελούν επεμβατικές μεθόδους που σαν στόχο έχουν την τοπική καταστροφή ενός όγκου. Κατά κανόνα οι θεραπείες αυτές είναι παρηγορικές, δηλαδή δεν επιτυγχάνουν την πλήρη ίαση, μπορούν όμως να επιμηκύνουν και να βελτιώσουν την ζωή των ασθενών με όγκους που δεν είναι δυνατόν να εξαιρεθούν.
Εστιακές Θεραπείες
Οι Περιοχικές Θεραπείες είναι γενικά καλά ανεκτές και ασφαλέστερες από πιο ριζικές μεθόδους.
Διαδερμικός Αρτηριακός Χημειοεμβολισμός (Transcatheter Arterial Chemoembolization, TACE)
Εμβολισμός είναι η μέθοδος κατά την οποία μπλοκάρεται τεχνητά η παροχή αίματος από ένα αγγείο προ μια περιοχή του ήπατος. Όταν το υλικό που χρησιμοποιείται για τον εμβολισμό περιλαμβάνει φάρμακο χημειοθεραπείας η μέθοδος λέγεται Χημειοεμβολισμός. Με τον Χημειοεμβολισμό επιχειρείται η τοπική νέκρωση ενός όγκου που αιματώνεται από την αντίστοιχη αρτηρία με τον συνδυασμό ισχαιμίας και χημειοθεραπείας. Η διαδικασία μπορεί να επαναληφθεί σε περιπτώσεις υποτροπής ή πολλαπλών όγκων.
Η κύρια εφαρμογή του Χημειοεμβολισμού είναι στον Ηπατοκυτταρικό Καρκίνο, καθώς ο όγκος αυτός τρέφεται από κλάδους της ηπατικής αρτηρίας. ‘Έχει ένδειξη στην θεραπεία όγκων έως 5 εκατοστά που δεν είναι δυνατόν να εξαιρεθούν, δεν έχουν δώσει μεταστάσεις και συγχρόνως η λειτουργία του ήπατος είναι ικανοποιητική και η Πυλαία Φλέβα είναι φυσιολογική. Επίσης ενδείκνυται σε ασθενείς με ΗΚΚ που βρίσκονται σε λίστα αναμονής για μεταμόσχευση ως μέθοδος σταθεροποίησης του όγκου μέχρι την εύρεση του μοσχεύματος.
Ο Χημειοεμβολισμός γίνεται από Επεμβατικούς Ακτινολόγους με τοπική αναισθησία μέσω καθετήρα από την μηριαία αρτηρία. Η εστιακή χορήγηση της χημειοθεραπείας ελαχιστοποιεί τις συστηματικές παρενέργειες των φαρμάκων.
Ραδιοεμβολισμός (Selective Internal Radiation Therapy, SIRT)
Με την μέθοδο του Ραδιοεμβολισμού χορηγείται τοπική ακτινοβολία στον όγκο με την χρήση του στοιχείου Yttrium 90 που εκπέμπει ακτίνες τύπου β σε μια απόσταση μερικών χιλιοστών. Το Yttrium εμπεριέχεται στα σωματίδια του εμβολισμού που παράλληλα μπλοκάρουν την παροχή του αίματος στην περιοχή.
Ο Ραδιοεμβολισμός χρησιμοποιείται στην περιοχική θεραπεία πρωτοπαθών και μεταστατικών όγκων του ήπατος. Είναι πιο περίπλοκη μέθοδος από τον Χημειοεμβολισμό, πραγματοποιείται σε δύο συνεδρίες και απαιτεί εξειδικευμένο προσωπικό και εργαστήριο. Έχει το πλεονέκτημα της μακράς δράσης και της ιδιότητας να προκαλεί παράλληλα υπερτροφία του φυσιολογικού ήπατος, με αποτέλεσμα κάποιες φορές να επιτυγχάνεται η εξαίρεση αρχικά ανεγχείρητων όγκων.
Θερμική Καταστροφή (Ablation)
Η θερμική καταστροφή, το κάψιμο, ενός όγκου επιτυγχάνεται εισάγοντας βελόνες που εκπέμπουν είτε ηλεκτρομαγνητική ενέργεια στο μήκος κύματος των ραδιοσυχνοτήτων (Radiofrequency Ablation, RFA) είτε ενέργεια μικροκυμάτων ( Microwave Ablation, MWA).
Οι βελόνες τοποθετούνται εντός και πέριξ του όγκου υπό καθοδήγηση με συσκευή υπερήχων και η ενέργεια που εκπέμπουν προκαλεί την παραγωγή θερμότητας στον ιστό. Η μέθοδος εφαρμόζεται δια μέσου του δέρματος, με ανοιχτό ή λαπαροσκοπικό χειρουργείο κατά περίπτωση. Έχει τα καλύτερα αποτελέσματα σε όγκους μέχρι 3 εκατοστά και για μικρούς ΗΚΚ μπορεί να είναι θεραπευτική. Όπως και ο Χημειοεμβολισμός μπορεί να χρησιμοποιηθεί κατά την αναμονή για μεταμόσχευση. Επίσης συνδυάζεται με την ηπατεκτομή σε περιπτώσεις πολλαπλών όγκων που δεν είναι δυνατόν να εξαιρεθούν όλοι. Εκτός από το μέγεθος του όγκου η χρήση της θερμικής καταστροφής περιορίζεται από τεχνικούς παράγοντες που παρεμποδίζουν την αγωγή της θερμότητας, όπως η παρουσία μεγάλων αγγείων πλησίον του όγκου (Heat Sink Effect).
Μη αναστρέψιμη Ηλεκτροπόρωση (Irreversible Electroporation, IRE/NanoKnife)
To NanoKnife είναι μέθοδος τοπικής καταστροφής του όγκου που δεν βασίζεται στην παραγωγή θερμότητας αλλά στην δημιουργία πόρων στην κυτταρική μεμβράνη με την χρήση ηλεκτρικής ενέργειας με αποτέλεσμα τον θάνατο των κυττάρων από απόπτωση. Απαιτεί την χορήγηση γενικής αναισθησίας και εφαρμόζεται με τρόπο παρόμοιο με το Ablation. Πλεονεκτεί στο ότι δεν προκαλεί θερμική καταστροφή υγειών ιστών καθώς η ενέργεια περιορίζεται ανάμεσα στα ηλεκτρόδια. Επίσης το αποτέλεσμα της θεραπείας δεν επηρεάζεται από την παρουσία αγγείων ή άλλων αγωγών θερμότητας κοντά στον όγκο.