Καρκίνος Ήπατος

Υπάρχουν δύο μεγάλες κατηγορίες Καρκίνου του Ήπατος, ο Πρωτοπαθής και ο Μεταστατικός

  • Πρωτοπαθής είναι ο καρκίνος που προέρχεται από στοιχεία του ίδιου του ήπατος, δηλαδή είτε από τα ηπατικά κύτταρα (Ηπατοκυτταρικός Καρκίνος ή Ηπάτωμα) είτε από το Χοληφόρο Δέντρο (Χολαγγειοκαρκίνωμα).
  • Μεταστατικός είναι ο τύπος του καρκίνου που προέρχεται από άλλο όργανο και στη συνέχεια διασπείρεται και αναπτύσσεται στο ήπαρ, δηλαδή δημιουργεί μια μετάσταση.

Πρωτοπαθής Καρκίνος Ήπατος

Ηπατοκυτταρικός Καρκίνος (ΗΚΚ)

Ο συχνότερος παράγοντας κινδύνου για την εμφάνιση ΗΚΚ στο δυτικό κόσμο είναι η κίρρωση του ήπατος. Ανεξάρτητα από την αιτιολογία της κίρρωσης, περίπου 5-10 στους 100 ασθενείς με κίρρωση θα εμφανίσουν ΗΚΚ. Η Ηπατίτιδα Β αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο για την  εμφάνιση ΗΚΚ ακόμα και χωρίς ύπαρξη κίρρωσης. Επίσης η παρουσία παχυσαρκίας και Διαβήτη τύπου ΙΙ έχουν συσχετιστεί με τον ΗΚΚ λόγω της ανάπτυξης Λιπώδους Νόσου του Ήπατος σε αυτόν τον πληθυσμό.. Σπανιότερη μορφή ΗΚΚ αποτελεί το Ινοπεταλιώδες Καρκίνωμα που παρουσιάζεται σε ασθενείς ηλικίας 20-40 ετών οι οποίοι επίσης δεν πάσχουν από κίρρωση.

 Ποιά είναι τα συμπτώματα; 

Στα αρχικά στάδια ο ΗΚΚ δεν προκαλεί ειδικά συμπτώματα. Ανάλογα με το στάδιο και την βαρύτητα της ηπατικής βλάβης μπορεί να είναι ασυμπτωματικός ή να επικρατούν τα συμπτώματα της κίρρωσης.  Για το λόγο αυτό είναι πολύ σημαντικό οι ασθενείς με γνωστούς παράγοντες κινδύνου να υποβάλλονται σε περιοδικό προληπτικό έλεγχο με υπερηχογράφημα.

Delimiter
 Πώς τίθεται η διάγνωση; 

Η διάγνωση του ΗΚΚ γίνεται σε συνδυασμό με την κλινική εξέταση τις εξετάσεις αίματος και εξειδικευμένες απεικονιστικές μεθόδους. Κάποιες φορές απαιτείται η βιοψία ήπατος, ειδικά σε περιπτώσεις όγκων που δεν συνοδεύονται από κίρρωση.

  • Η α-φετοπρωτεϊνη (AFP) είναι ένας καρκινικός δείκτης του αίματος. Δεν έχει μεγάλη ευαισθησία στην διάγνωση του ΗΚΚ ώστε ένα φυσιολογικό αποτέλεσμα να μπορεί να αποκλείσει την νόσο. Αντίθετα αυξημένες τιμές σε συνδυασμό με άλλα ευρήματα συμβάλλουν στην σταδιοποίηση και στην παρακολούθηση ασθενών που έλαβαν θεραπεία.
  • To ΗΚΚ έχει χαρακτηριστική εμφάνιση στην αξονική και την μαγνητική τομογραφία με ενδοφλέβιο σκιαγραφικό στις οποίες λαμβάνονται εικόνες σε διαφορετικές φάσεις (αρτηριακή, φλεβική, ηπατική). Η απεικόνιση μπορεί να είναι διαγνωστική για όγκους μεγέθους >1,5 εκατοστών.
  • Η βιοψία με βελόνη ενδείκνυται σε αμφίβολες περιπτώσεις ιδιαίτερα σε περιπτώσεις μη κιρρωτικού ήπατος. Μπορεί να θέσει την διάγνωση ΗΚΚ αλλά και πιθανής ηπατοπάθειας σε ασθενείς με παράγοντες κινδύνου αλλά χωρίς σημεία κίρρωσης ή πυλαίας υπέρτασης.
Delimiter
 Πώς αντιμετωπίζεται; 

Πέρα από το στάδιο του όγκου και την γενική κατάσταση του ασθενούς, η θεραπεία του ΗΚΚ καθορίζεται και από την παρουσία και την βαρύτητα της κίρρωσης. Θεραπευτικές επιλογές αποτελούν:

  • Χειρουργική Εκτομή

    Ενδείκνυται  σε ασθενείς χωρίς κίρρωση ή σε ασθενείς με αντιρροπούμενη κίρρωση και καλές ηπατικές εφεδρείες  (Child-Pugh class A) χωρίς σημεία Πυλαίας Υπέρτασης. Οι υποψήφιοι για χειρουργική εκτομή αποτελούν την μειοψηφία των ασθενών με ΗΚΚ στο δυτικό ημισφαίριο.

  • Μεταμόσχευση Ήπατος.

    Η μεταμόσχευση αποτελεί την θεραπεία εκλογής  του ΗΚΚ σε κιρρωτικούς ασθενείς καθώς εκτός από τον όγκο θεραπεύει και την υποκείμενη ηπατική νόσο. Η επιτυχία της μεταμόσχευσης ήπατος στην θεραπεία του ΗΚΚ εξαρτάται από καρκινικό «φορτίο» του οργάνου, δηλαδή το μέγεθος και τον αριθμό των όγκων. Η εμπειρία δεκαετιών έχει δείξει ότι ασθενείς που πληρούν τα κριτήρια του Μιλάνου (1 όγκος έως 5εκ ή έως 3 όγκοι έως 3 εκ. ο μεγαλύτερος) χωρίς την ύπαρξη διήθησης σε αγγεία και λεμφαδένες έχουν ποσοστό πενταετούς επιβίωσης 70%. Τα αποτελέσματα αυτά είναι παρόμοια με την επιβίωση μετά από μεταμόσχευση ήπατος σε ασθενείς χωρίς καρκίνο και ανώτερα από τα ποσοστά επιβίωσης μετά από  χειρουργική εκτομή των περισσότερων καρκίνων του πεπτικού συστήματος. Η έλλειψη κατάλληλων μοσχευμάτων σε σχέση με τις ανάγκες των ασθενών περιορίζει την εφαρμογή της μεταμόσχευσης σε επιλεγμένους ασθενείς μετά από αυστηρή αξιολόγηση πολλαπλών παραγόντων.

  • Περιοχικές Εστιακές Θεραπείες (Χημειοεμβολισμός, Κάψιμο με Ραδιοσυχνότητες ή Μικροκύματα, Ραδιοεμβολισμός, IRE)

    Οι θεραπείες με σκοπό την τοπική καταστροφή του όγκου εφαρμόζονται σε περιπτώσεις

    • Μικρών όγκων μεγέθους <2εκ. όπου και μπορεί επιτύχουν την οριστική θεραπεία
    • Ασθενών που βρίσκονται σε λίστα μεταμόσχευσης σαν σταθεροποιητική θεραπεία κατά την αναμονή μοσχεύματος (bridging therapy)
    • Παρηγορικής θεραπείας σε ασθενείς με ανεγχείρητους όγκους και ακατάλληλους για μεταμόσχευση. Κάποιες φορές επιτυγχάνουν την σμίκρυνση του όγκου εντός ορίων χειρουργικής θεραπείας (downstaging)

  • Χημειοθεραπεία

    Μέχρι σήμερα η διαθέσιμη χημειοθεραπεία μπορεί να επιμηκύνει την ζωή ορισμένων ασθενών με προχωρημένο ΗΚΚ χωρίς να επιτυγχάνει την ίαση από την νόσο.

Χολαγγειοκαρκίνωμα

Πληροφορίες για το Χολαγγειοκαρκίνωμα θα βρείτε στην περιοχή  Χοληφόρα

Μεταστατικός Καρκίνος

Είναι δυνατόν καρκινικά κύτταρα από όγκους σε άλλα όργανα που εισέρχονται στην κυκλοφορία του αίματος να δημιουργούν μια άλλη εστία στο ήπαρ που ονομάζεται μετάσταση.

Κάθε καρκίνος μπορεί να επεκταθεί στο ήπαρ. Συχνότερα δίνουν μεταστάσεις:

Τα κύτταρα της ηπατικής μετάστασης είναι ίδια με τον καρκίνο από όπου προέρχονται, δηλαδή του πρωτοπαθούς όγκου. Αυτό είναι πολύ σημαντικό καθώς η πρόγνωση και η θεραπεία καθορίζεται και από τον τύπο του πρωτοπαθούς όγκου.

Σήμερα η χειρουργική του ήπατος παίζει βασικό ρόλο στην αντιμετώπιση πολλών τύπων ηπατικών μεταστάσεων, συχνά σε συνδυασμό με την χημειοθεραπεία και άλλες ογκολογικές θεραπείες. Τα καλύτερα αποτελέσματα επιτυγχάνονται σε ασθενείς με μεταστάσεις από τον καρκίνο του παχέος εντέρου καθώς και σε ασθενείς με μεταστατικούς νευροενδοκρινείς όγκους. Η χειρουργική αφαίρεση και οι περιοχικές επεμβατικές μέθοδοι μπορούν να πετύχουν την ίαση ή την επιμήκυνση και βελτίωση της ζωής ενός μεγάλου ποσοστού ασθενών με μεταστατικό καρκίνο ήπατος.

Δείτε επίσης

Κίρρωση & Πυλαία Υπέρταση
Ηπατεκτομή
Γενικός Χειρουργός Θεόδωρος Τσίρλης